Pożyczanie pieniędzy. Jak nie zostać frajerem. (część 2)

 

Kontynuując temat pożyczania pieniędzy, zabezpieczania ich zwrotu oraz samego procesu ich odzyskiwania, chciałbym opisać jeszcze dwie możliwości, jakie daje prawo jeżeli chodzi o zabezpieczanie przyszłych roszczeń. Są to poręczenie pożyczki oraz weksel.

Poręczenie pożyczki polega na tym, że oprócz osoby, która pożyczkę przyjęła w takiej relacji mamy jeszcze trzecią stronę, czyli poręczyciela. W takim przypadku należy spisać umowę z pożyczkobiorcą, oraz zawrzeć dodatkową umowę z poręczycielem (może to być również w formie oświadczenia poręczyciela). Jeśli posiadamy w ten sposób poręczone roszczenie, to możemy dochodzić jego realizacji tak od dłużnika jak i od poręczyciela. Jest to tak zwana odpowiedzialność solidarna, gdzie możemy wybrać od kogo będzie nam łatwiej odzyskać pieniądze.

Może być tak, że poręczyciel ma pełne konto w banku, nieruchomość czy inne składniki majątku i na samo wezwanie do zwrotu należności pod groźbą postępowania sądowego i egzekucji komorniczej natychmiast zaspokoi wierzyciela. W takim przypadku będzie mu przysługiwało roszczenie regresowe względem osoby, za którą zobowiązanie spłacił, ale to już nie jest nasz problem. Jeśli natomiast ani dłużnik, ani poręczyciel nie spłacają pożyczki, należy złożyć pozew do sądu cywilnego o wydanie tytułu egzekucyjnego. Nie ma obowiązku pozywać wszystkich dłużników solidarnych, możemy pozew czy później wniosek egzekucyjny kierować, według uznania, przeciwko tym osobom, które faktycznie dobrze rokują jeżeli chodzi o ściągnięcie wierzytelności. Możemy w późniejszym czasie kierować kolejne pozwy i wnioski przeciwko pozostałym dłużnikom solidarnym. Posiadania poręczenia pożyczki daje nam także zabezpieczenie w przypadku śmierci pożyczkobiorcy lub ogłoszeniu przez niego upadłości. W takim wypadku roszczenie powinien zrealizować poręczyciel.

Kolejną formą zabezpieczenia pożyczki jest weksel. Ma on szersze zastosowanie, można nim zabezpieczać wiele innych roszczeń, których realizacja będzie wymagana w przyszłości. Osobiście spotkałem się ze stosowaniem tej formy zabezpieczenia w przypadku odpowiedzialności materialnej za powstałe szkody, takiej jak odpowiedzialność za powierzenie mienia, wypożyczenie samochodu, odpowiedzialność materialna za szkody wyrządzone przez pracowników. Ogólnie nie polecam w takich sytuacjach podpisywania weksla, a już na pewno nie polecam podpisywania weksla in blanco, czyli takiego, gdzie nie jest wpisana kwota, która będzie wymagalna w chwili gdy zostaniemy wezwani do jego wykupu. Rodzi to duże możliwości nadużyć i może się okazać, że gdy odejdziemy z pracy to pracodawca wynajdzie jakieś szkody, które rzekomo wyrządziliśmy i wezwie nas do ich pokrycia poprzez wykupienie weksla.

Generalnie pracownik odpowiada majątkowo do trzykrotności swojego wynagrodzenia, ale nie dotyczy to umów zlecenia czy umów o dzieło. Jeżeli jednak sytuacja jest odwrotna i to my jesteśmy stroną przyjmującą weksel (remitentem) od wystawcy weksla (trasanta) na poręczenie pożyczki powinniśmy pamiętać, że w naszym interesie jest przede wszystkim uzyskać podpis pożyczkobiorcy na tym dokumencie, oraz sam dokument musi być zaopatrzony w wyraźną nazwę „weksel”, tak aby trasant nie miał możliwości złożenia żadnych zarzutów.

Pozostałe informacje, takie jak kwota lub dane dłużnika można dopisać w późniejszym terminie, aczkolwiek pożyczkobiorca może zażądać, aby te informacje znalazły się na wekslu w chwili jego zawierania. Aby nie wpisywać od razu kwoty na wekslu, bo przecież możemy nie wiedzieć jakiej wysokości będzie przyszłe roszczenie albo do jakiej wysokości wierzytelność zostanie spłacona, możemy zaproponować pożyczkobiorcy spisanie tzw. Deklaracji wekslowej – jest to dokument, który opisuje okoliczności wystawienia weksla, przyczynę oraz ewentualną kwotę roszczenia, której dotyczy weksel. W ten sposób osoba przyjmująca pożyczkę zabezpiecza się przed wpisaniem przez remitenta na wekslu kwoty niewspółmiernej do faktycznego roszczenia, a osoba udzielająca pożyczkę otrzymuje weksel in blanco i ma możliwość wpisania na wekslu aktualnej kwoty rzeczywistego roszczenia. Jeśli posiadamy już weksel i pożyczkobiorca nie zwraca nam pieniędzy w terminie, wypełniamy ten dokument i wysyłamy do dłużnika wezwanie do jego wykupu. Jeśli weksel był już uprzednio wypełniony w obecności trasanta co do kwoty i daty wykupu teoretycznie nie musimy wysyłać wezwania i po upływie terminu zapłaty możemy od razy skierować pozew do sądu o wydanie tytułu wykonawczego, jednak osobiście polecam wysyłać wezwanie w każdym przypadku, tak aby nie dawać dłużnikowi możliwości podnoszenia jakichkolwiek zarzutów i przeciągania postępowania sądowego.

Myślę, że udało mi się w skrócie zarysować możliwości jakie daje prawo do zabezpieczenia swoich pieniędzy w przypadku udzielania pożyczek. Pragnę jeszcze wspomnieć, że w prawie polskim występuje coś takiego jak przedawnienie. Niedawno miała miejsce nowelizacja ustawy, która skróciła zasadniczy dziesięcioletni termin przedawnienia do sześciu lat. Ten termin przedawnienia dotyczy pożyczek udzielonych niezarobkowo przez osoby fizyczne. Jeśli prowadzimy firmę pożyczkową, termin przedawnienia takich roszczeń to trzy lata. Należy tego pilnować, gdyż po przekroczeniu daty przedawnienia nie będzie możliwości aby uzyskać przed sądem tytuł wykonawczy, tym bardziej że w przypadku pozwów skierowanych co do osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej sądy będą z urzędu podnosić zarzut przedawnienia (wcześniej musiał tego dopilnować sam dłużnik).

Chciałbym przejść w tym miejscu do kolejnej części moich wywodów i opisać proces odzyskiwania należności. Mamy sytuację, że pożyczyłeś pieniądze i teraz mogą spotkać cię następujące sytuacje. Możesz pieniądze odzyskać w terminie, no i takiej sytuacji na pewno oczekujesz. Jeśli w umowie zaznaczyłeś to, możesz również dostać odsetki od dnia zawarcia umowy pożyczki. Możesz pieniądze dostać z opóźnieniem, ale bez podejmowania dalszych działań. Najgorsza sytuacja występuje wtedy, gdy pieniędzy nie dostajesz w terminie i zmuszony jesteś podjąć działania, które pomogą odzyskać zadłużenie. W takiej sytuacji zmuszony jesteś do podjęcia czynności, które zazwyczaj narażają cię na koszty. W kolejnej części spróbuję omówić kilka z nich.

Koniec części 2.
Autor: DL